VIII Forum Gospodarcze TIME

Jak pokonać barierę innowacyjności?

Celem tegorocznego 8 Forum Gospodarczego TIME jest promocja nowej jakości w myśleniu o przyszłości naszego kraju i dobrobycie społeczeństwa. Tematyka Forum będzie bezpośrednio nawiązywała do opracowanego przez Izbę – Programu Rozwoju Cyfrowego Infrastruktury i Przemysłu.

Na czym polega ta nowość? – przede wszystkim jest to pomysł na wydostanie się z pułapki jałowego sporu polityków na temat „Polski w ruinie” czy też „ciepłej wody w kranie”. To są kategorie pojęciowe fałszujące obraz rzeczywistości.

Nie jest ani tak źle, ani tak dobrze. Polska skutecznie wykorzystała historyczną szansę przeprowadzenia politycznych i gospodarczych reform, które wprowadziły ją na ścieżkę wzrostu. Zarazem jednak, w miarę upływu czasu widać, że dotychczasowe mechanizmy sprzyjające budowaniu naszej pozycji konkurencyjnej powoli się wyczerpują. Potrzebny jest nowy zastrzyk energii, nowy sposób myślenia i umiejętność oraz wyobraźnia, by skorzystać z okazji, jaką jest proces cyfryzacji.

Antyinnowacyjna polityka stanowi główną barierą hamującą rozwój gospodarczy Polski. Jest wspierana przez klasę polityczną, której interesy są związane z firmami kapitalizmu państwowego, kontrolowanymi przez Ministerstwo Skarbu Państwa (MSP). Jest źródłem konfliktu interesów przedsiębiorstw prywatnych i państwowych, spowodowany nierównym traktowaniem obu sektorów w procesie rozdziału środków budżetowych przeznaczanych na innowacyjność i inwestycje.

Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji (KIGEiT) stoi na stanowisku, że główną barierą na drodze do wzrostu stopy życiowej i rozwoju gospodarczego kraju jest antyinnowacyjna polityka gospodarcza i społeczna. Polska zajmuje niezmiennie odległe miejsce w rankingu innowacyjności. Rezultatem tej polityki stabilnie wysokie bezrobocie, którego nie jesteśmy w stanie zmniejszyć poniżej granicy 10%, bardzo niski udział płac w PKB (ok. 35%) oraz ograniczenie tempa wzrostu PKB, w wyniku czego dystans pomiędzy poziomem życia obywateli Polski i wysokorozwiniętych krajów UE przestał się zmniejszać. Pogląd ten prezentujemy niezmiennie w wszystkich kontaktach w przedstawicielami administracji centralnej i w dokumentach programowych Izby. Negatywne skutki tej polityki są szczególnie widoczne w energetyce, gdzie antyinnowacyjność stała się programem działania.

Po latach nieskutecznych prób poprawy sytuacji, musimy sobie odpowiedzieć na następujące pytanie. Jak to jest możliwe, że przyjęta przez rząd polityka innowacyjnego rozwoju - mająca oparcie w uchwalonych przez rząd strategiach rozwoju, programach operacyjnych i deklaracjach politycznych, intensywnie popularyzowana przez media - nie przeszkadza w realizacji antyinnowacyjnej rzeczywistości decyzyjnej na gruncie polityki realnej?

Dotychczasowe analizy wskazują, że przyczyn tego stanu rzeczy jest wiele. KIGEiT podjęła trud konsolidacji wyników dotychczasowych badań i opracowania środków zaradczych. Pierwotnym źródłem antyinnowacyjności jest oparcie strategii transformacji lat 90-ych na kopiowaniu i ekstensywnych mechanizmach wzrostu, bazujących na eksploatacji taniej i dobrze wykształconej siły roboczej i rabunkowej gospodarce energetycznej. Zasoby te uległy wyczerpaniu, czego objawem politycznym jest powszechne dążenie do zmiany. Polacy nie chcą już być tanią siłą roboczą i nie chcą Polski w roli wyrobnika w europejskim podziale pracy. Odziedziczone po PRL nadmiarowe zasoby energetyki również uległy dekapitalizacji.

Po raz kolejny potwierdziła się zasada, że każde źródło sukcesu zawiera w sobie zalążek klęski. Bardzo skuteczna w latach 90-cyh strategia rozwoju gospodarczego oparta na kopiowaniu rozwiązań sprawdzonych w krajach wysokorozwiniętych stała się źródłem antyinnowacyjności. Mimo spowolnienia rozwoju, antyinnowacyjność ma nieuświadomione, ale istotne poparcie społeczne, więc polityka blokowania innowacyjnych rozwiązań w wielu dziedzinach życia społecznego i gospodarczego jest w pewnym sensie wyrazem oczekiwań społecznych. Pokolenie, które poniosło koszty społeczne transformacji podchodzi nieufnie to polityki wspierania zmian i postępu. Cyfryzacja, stanowiąca emanację innowacyjności, zrodziła wykluczenie społeczne słabiej wykształconej części społeczeństwa. 25 lat nienadążającej ze postępem gospodarczym polityki edukacji i kształcenia dorosłej części społeczeństwa pogłębiło trudności adaptacyjne istotnej części społeczeństwa. Jak dodamy do tego interesy klasy politycznej, wielkich spółek Skarbu Państwa, monopolistów i anachroniczny sposób wydatkowania środków na badania rozwój i innowacje, będziemy mieli w miarę pełny obraz przyczyn obserwowanego spowolnienia.

Przejawem antyinnowacyjnej polityki jest skuteczność lobbingu realizowanego przez branże kapitalizmu państwowego. Politycy wspierają nacisk medialny wywierany przez przestarzały technologicznie i strukturalnie kompleks paliwowo-energetyczny. Dzięki temu jest on zdolny do wymuszania na kolejnych rządach ciągle nowych dotacji niezbędnych dla utrzymania polityki stagnacji technologicznej i biznesowej. Zatem, mimo słabej kondycji ekonomicznej, jest siła polityczna zdolna do blokowania transformacji technologicznej energetyki i spowalniania całej gospodarki.

Dlatego zmiana kursu gospodarczego na innowacyjność jest tak trudnym wyzwaniem i trzeba przyjąć, że nie zdarzy się na mocy jednej światłej decyzji politycznej.

KIGEiT reprezentuje przemysł ICT - innowacyjną część polskiej gospodarki prywatnej, która ponosi główne koszty dotowania kapitalizmu państwowego. Z inicjatywy członków Izby powstał Program Rozwoju Cyfrowego Infrastruktury i Przemysłu, którego celem jest monitorowanie działań organów Państwa i domaganie się faktycznej realizacji polityki przestawiania gospodarki na innowacyjne tory rozwoju. Dlatego całe VIII Forum Gospodarcze TIME w całości poświęcimy praktycznym aspektom innowacyjnego kierunku rozwoju, jakim jest cyfryzacja wszystkich sektorów gospodarki. Poniżej przestawiamy główne tematy naszych tegorocznych obrad.

1. Innowacyjna transformacja systemu zasilania gospodarki – spójny program cyfrowego kierunku energetyki systemowej, obywatelskiej i budownictwa.
2. Jednolity rynek cyfrowy – szansa i wyzwania ekonomiczno-społeczne
3. Cyfrowo zintegrowany kierunek rozwoju infrastruktury technicznej
4. Spójność polityki gospodarczej w zakresie B+R+I ze strategią innowacyjnego rozwoju

Program Rozwoju Cyfrowego Infrastruktury i Przemysłu to apel do całego społeczeństwa, abyśmy poprzez swoje wybory, decyzje i codzienną aktywność świadomie i konsekwentnie realizowali prezentowany Program a tym samy dążyli do założonego celu.